Tips van onze energieadviseur over ventilatie

Roosters in de ramen: bedompte lucht eruit, frisse lucht erin. Maar ook... warme lucht eruit en koude lucht erin. Dit is hoe in veel huizen de ventilatie (nog) werkt. Goed voor de gezondheid maar minder goed voor de energierekening. En voor het wooncomfort. Want zeg nou eerlijk, onder dat ventilatierooster zit het toch niet zo lekker als het buiten koud is.

Een modern ventilatierooster kan al een hele verbetering geven. Zo zijn er momenteel zelfsturende roosters. Deze hebben aan de buitenkant een klep die automatisch meebeweegt met de windkracht. Staat er veel wind, dan sluit het rooster deels, gaat de wind weer liggen, dan gaat het rooster weer open. Wat u tot nu toe met de hand deed gebeurt nu dus  automatisch. Ook zijn er roosters met verwarmingslint. Een klein temperatuurvoelertje meet hoe koud de inkomende lucht is en gaat deze zo nodig voorverwarmen. U moet het rooster elektrisch aansluiten en het lint gebruikt ook wat energie. Maar meestal is dit minder dan wanneer u in reactie op de koude ventilatielucht de thermostaat hoger zet.

Vanaf de jaren '90 hebben veel woningen een (centraal) mechanisch ventilatiesysteem, meestal op zolder. In eerste instantie vaak alleen met een ventilator om de oude lucht af te zuigen. Er zijn dan nog steeds ventilatieroosters nodig voor de toevoer van verse lucht. Latere systemen gingen nog een stap verder: behalve afzuigen kan een ventilator ook verse, frisse lucht aanzuigen. Dat vervolgens via aparte aanvoerkanalen over de woning wordt verdeeld. Dit noemen we balansventilatie. Met beide vormen van mechanische ventilatie kan de ventilatie veel nauwkeuriger en dus zuiniger worden geregeld: niet te veel lucht verversen, maar ook niet te weinig.

De uitdaging is om wel voldoende frisse lucht binnen te halen, maar minimale warmte verloren te laten gaan. Dit kan met warmteterugwinning, waarbij de aangezogen verse lucht wordt voorverwarmd door de af te zuigen 'oude lucht'. Dit kan bij een centraal balans-ventilatiesysteem maar in bestaande woningen is het vaak niet te doen om dat hele systeem met kanalen door het hele huis alsnog aan te leggen. Een goed alternatief is een ('decentrale') muurventilator die alleen in de woonkamer/keuken zorgt voor verse lucht. Dit kan een interessante oplossing zijn als u wél graag uw glas wilt gaan vervangen, maar liever geen ventilatieroosters meer terug wilt laten plaatsen.

Dat voldoende isolatie belangrijk is om (op termijn) op een warmtepomp over te gaan, is veel mensen wel bekend. Maar een zuinig ventilatiesysteem kan net zo belangrijk zijn. Want ook door ventilatie gaat veel kostbare warmte verloren. Een laatste goede reden om de roosters te laten vervallen, is vloerverwarming. Want als u geen radiatoren meer hebt om de koudeval van het ventilatierooster tegen te gaan, geeft vloerverwarming in de winter niet altijd het gewenste comfort. Een muurventilator met warmteterugwinning is dan een mooie oplossing.