Burgemeesters brandbrief wolf

Aan:

• Ministerie van Landbouw, Visserij, Voedselkwaliteit en natuur
• Ministerie van Justitie en Veiligheid

Datum verzonden: 18-09-2025

Onderwerp: Burgemeesters brandbrief wolf

Excellentie, Beste meneer Rummenie,
Excellentie, Beste meneer Van Oosten,

Met deze brandbrief willen wij als gemeenten gezamenlijk onze ernstige zorgen uiten over de toenemende aanwezigheid van wolven in onze regio en de gevolgen hiervan voor mens en dier.

Wij constateren niet alleen dat het aantal wolven in onze Veiligheidsregio een groei doormaken, maar ook dat een aantal individuele wolven in toenemende mate hun natuurlijke schuwheid verliest en zich steeds vaker in de nabijheid van mensen en bebouwing begeeft. Zoals vorige week goed zichtbaar was in Hoenderloo. Deze gedragsverandering leidt tot een groeiend aantal incidenten — naast de eerdere confrontaties met vee met huisdieren en in enkele gevallen zelfs met mensen. De frequentie en ernst van deze voorvallen nemen zichtbaar toe. Recent zijn de gemeenten Epe en Heerde opgeschrikt door zeker vier verschillende aanvallen van een wolf op honden. Dit waren situaties waarbij inwoners, bij het uitlaten van de hond, in hun directe woon- en leefomgeving overvallen werden. Daarnaast zijn ook de honden van de Schaapsherder, behorende bij de Schaapskudde Epe - Heerde, twee keer aangevallen. Met als gevolg dat de kudde de heide niet meer op durft en het natuurlijke beheer in het gedrang komt. Deze incidenten hebben in de samenleving diepe sporen nagelaten. Helaas zijn dit geen opzichzelfstaande incidenten. Ook in andere gemeenten, waaronder Putten, Barneveld, Harderwijk en Nunspeet hebben zich diverse incidenten voorgedaan. 

Het gevoel van onveiligheid onder inwoners, ondernemers en recreanten, is aanzienlijk toegenomen. Tijdens een recente demonstratie bij het gemeentehuis van Epe, hebben inwoners hun angst en onvrede uitgesproken over het niet meer veilig uit kunnen laten van hun hond in hun woon- en leefomgeving. De maatschappelijke onrust is tastbaar en vraagt om daadkrachtig optreden. Wij delen de zorgen en kunnen en willen deze niet negeren. 

Wij constateren dat de informatievoorziening van de overheid aan inwoners en recreanten niet toereikend is. Bijvoorbeeld in welk seizoen welk gedrag van een wolf verwacht kan worden pergebied (bos, weiland of dorp/stad), zodat specifieke handelingskaders gegeven kunnen worden. Zo kunnen inwoners en recreanten situaties beter inschatten. 

De beschermde status van de wolf in Europa is verlaagd van ‘strikt beschermd’ naar ‘beschermd’. Dit besluit werd goedgekeurd door het Europees Parlement en de Raad van de EU. De verlaging, die in lijn is met een voorstel van de Europese Commissie, maakt het eenvoudiger voor nationale en regionale overheden om maatregelen te nemen om conflicten met lokale gemeenschappen en vee aan te pakken. Gelet op de gedragsverandering van de wolf, verzoeken wij u met klem om de nationale wetgeving met spoed aan te passen of uitvoerbaarder te maken. Het overnemen van ‘best practices’ uit andere landen zouden dit proces mogelijk kunnen versnellen. 

In de interventierichtlijnen behorende bij het Wolvenplan 2025, wordt onderscheid gemaakt tussen situaties van contact tussen wolf-mens, wolf-vee en wolf-hond. Incidenten in die laatste categorie worden nu niet als zodanig geregistreerd. Deze worden als zichtmeldingen geregistreerd. Om de huidige werkwijze te verbeteren moet het per ommegaande mogelijk gemaakt worden om ook wolfhond incidenten te melden en te registreren. Zo kan er een betere analyse worden gemaakt van de problematiek en kan nazorg geboden worden aan gedupeerden. Verder is het noodzakelijk om snel een deskundigencrisisteam te formeren die overheden in acute situaties bij kan staan bij ernstige incidenten door een wolf.

De behoefte en verwachting van onze inwoners is dat burgemeesters kunnen handelen bij gevaar, terwijl de noodbevoegdheden vanuit de Gemeentewet daar niet in voorzien. Een acute situatie is namelijk snel vervlogen. Het gevoel leeft dat burgemeesters vrij weinig kunnen met hun noodbevoegdheden in acute situaties. We vragen u dan ook om een ruimer handelingskader voor burgemeesters te ontwikkelen.

Wij vragen u om deze kwestie met de hoogste prioriteit te behandelen aangezien wij ons ernstige zorgen maken over de veiligheid van onze inwoners en dieren. Daarbij vragen wij u op korte termijn in overleg met gemeenten te komen tot een beleidsmatige en juridische versterking van onze slagkracht. De veiligheid van onze inwoners en dieren mag niet afhankelijk zijn van langdurige procedures of onduidelijke verantwoordelijkheden. 

Met vriendelijke groet, 

Namens de burgemeesters van de 22 gemeenten van 
het Districtelijk Veiligheidsoverleg Noord Oost Gelderland

A.J.M. Heerts, voorzitter

In afschrift aan: 

• Minister van Binnenlandse Zaken
• Provincie Gelderland, gedeputeerde H. Zoet
• Tweede Kamer Commissie: Landbouw, Visserij, Voedselzekerheid en Natuur